Mobiliteitsstrategie de Kempen
De Brabantse Kempen wordt beschouwd als een van de belangrijkste kennis- en innovatieregio’s van Europa. In de Kempen wonen 70.000 mensen en het bedrijfsleven telt meer dan 650 ondernemingen, vooral in de hightech-maakindustrie en de vrijetijdseconomie.
De vier Kempengemeenten (Bergeijk, Bladel, Eersel en Reusel-De Mierden) hebben de handen ineen geslagen om de Kempenregio bereikbaar te houden en de overlast van verkeer te beperken.
We werken aan een betere en duurzame toekomst voor al onze inwoners en ondernemers. Naast de samenwerking binnen de Kempen bundelen we ook de krachten in de regio Zuidoost-Brabant. Deze regionale samenwerking heeft geleid tot de gezamenlijke Bereikbaarheidsagenda ‘ZO slim bereikbaar’. In deze agenda werken 21 gemeenten samen aan mobiliteitsoplossingen voor het behoud van bereikbaarheid en leefbaarheid in de regio.
Opgaven
Bovengemiddelde economische groei Brainport
De economische ontwikkeling in de Brainportregio ligt al 10 jaar boven het landelijk gemiddelde. Deze ontwikkeling veroorzaakt een grote groei van de mobiliteit; het wordt drukker en drukker op de wegen in de omgeving. Dat is een gevolg van het succes van de Brainportregio. Er is filedruk op de A67 en randweg Eindhoven A2/N2. Deze wegen kunnen niet veel meer verkeer aan.
Verplaatsingen van en naar De Kempen gebeuren nu hoofdzakelijk met de auto. Hierdoor wordt de Brainportregio minder goed bereikbaar en heeft het ook effect op het woon- en leefplezier in de regio. Het streven is om meer duurzaam, per fiets en openbaar vervoer, van A naar B te gaan om de bereikbaarheid en leefbaarheid in de regio te borgen.
De regionale strategie geeft aan het autoverkeer zo snel mogelijk via de belangrijkste toegangswegen naar de autosnelwegen te leiden. Dit samen met de realisatie van de vernieuwde N69, zorgt ervoor dat het drukker wordt op de snelwegen rondom Eindhoven. Het is belangrijk voor de economische positie van de Kempen belangrijk dat de A67 en Randweg Eindhoven A2-N2 een goede doorstroming behouden. Ook moet de verbinding met de vernieuwde N69 in orde zijn. Voorspellingen laten zien dat er door groei van het verkeer een grote fileknelpunt gaat ontstaan op de Randweg Eindhoven N2 en onder andere op de A67, nabij knooppunt de Hogt. Extra asfalt is op deze wegen niet of beperkt mogelijk. We zetten daarom in op het aanbieden van alternatieve vormen van vervoer (o.a. fiets, openbaar vervoer en deelvervoer) om daarmee de groei van autoverkeer te beperken.
Leefbaarheid Kempendorpen
We werken aan een betere en duurzame toekomst voor al onze inwoners en ondernemers. De locaties waar bedrijven zijn gevestigd, moeten goed bereikbaar zijn en blijven. Het woon- en leefklimaat in de Kempen willen we verbeteren door de bereikbaarheid van zorg-, onderwijs- en winkelvoorzieningen voor de Kempenaren te verbeteren en de overlast van verkeer in woongebieden te beperken. We willen investeren in de leefbaarheid en vitaliteit van kernen en dorpen. Daarbij hebben we hoge ambities rondom gezondheid en duurzaamheid in de woon- en leefomgeving. Dit staat op gespannen voet met de bereikbaarheid voor auto- en vrachtverkeer.
Transitie naar duurzame mobiliteit en energie
Vanuit mobiliteit willen we een bijdrage leveren aan de ambities in het klimaatakkoord. Dat betekent dat we inzetten om met minder energie en brandstof van A naar B te gaan. Ook maken we gebruik van (lokale) hernieuwbare energie. Door samen te werken in mobiliteit en het gebruik van alternatieve vormen van vervoer te stimuleren, dragen we bij aan duurzamer energiegebruik.
Doelstellingen
Drie doelstellingen van de Kempen-samenwerking
De Kempen als economische toplocatie versterken door de bereikbaarheid van de maakindustrie, landbouw- en vrijetijdseconomie te verbeteren.
De Kempen is een economische toplocatie in het ecosysteem van de Brainportregio. Het aantal banen in de Kempische maakindustrie en bij hun partners als ASML, VDL en DAF is de laatste jaren flink gestegen. Naast de maakindustrie zijn de landbouwsector en recreatie en toerisme belangrijke economische sectoren voor de Kempen. Goede bereikbaarheid van en naar de rest van de is essentieel voor deze sectoren. Iedere dag reizen 10.500 mensen tussen de Kempen en het stedelijk gebied. De locaties waar deze bedrijven gevestigd zijn, moeten goed bereikbaar zijn en blijven.
Het woon- en leefklimaat in de Kempen verbeteren door de bereikbaarheid van zorg-, onderwijs- en winkelvoorzieningen voor de Kempenaren te verbeteren en de overlast van verkeer in woongebieden te beperken.
We willen investeren in de kernen en dorpen zodat het hier fijn wonen en recreëren blijft. Daarbij hebben we hoge ambities rondom gezondheid en duurzaamheid in de woon- en leefomgeving. Dit staat op gespannen voet met de bereikbaarheid voor auto- en vrachtverkeer. De fiets speelt een belangrijke rol in het bereiken van deze ambitie. We investeren bijvoorbeeld in een netwerk van fietsverbindingen naar het stedelijk gebied en alternatieve vormen van openbaar vervoer (slimme mobiliteitsoplossingen) om de bereikbaarheid te van de kernen en dorpen te vergroten en om te zorgen dat men sneller de fiets pakt als vervoersmiddel. We beperken het doorgaande autoverkeer, de verkeersonveiligheid en overlast door zwaar verkeer.
Bijdragen aan de energietransitie door het stimuleren van het gebruik van duurzame vormen van vervoer.
Vanuit mobiliteit willen we een bijdrage leveren aan de ambities in het klimaatakkoord. Dit willen we bereiken door schoner, slimmer en zuiniger om te gaan met de ruimte en grondstoffen. Werken en leven in een klimaatbestendige, gezonde en duurzame omgeving is het ultieme doel. We zetten in op openbaar vervoer op duurzame energie (elektrische bussen) en stimuleren wij het gebruik van elektrische voertuigen en de fiets door te investeren in wegen en middelen die hiervoor nodig zijn. Aanvullend kijken we naar mogelijkheden om energie op te werken via wegen en willen we Kempische wegen onderhouden en bouwen met grondstoffen die hergebruikt kunnen worden.
Strategie
Een nieuw mobiliteitssysteem
De Kempengemeenten zetten zich in om innovatieve en slimme oplossingen op het gebied ‘SMART Mobility’ te realiseren. Door efficiënter om te gaan met onze mobiliteit zorgen we samen voor beter gebruik van bestaande infrastructuur en een lager energiegebruik van vervoer.
Werknemers in de Kempendorpen hebben nu beperkte reismogelijkheden met het openbaar vervoer. Het openbaar vervoer halteert vaak ver van zowel herkomst-, als bestemmingslocatie, zodat het geen reëel alternatief voor de auto is. Met beter openbaar vervoer en slimme mobiliteitsoplossingen maken de bedrijven in de Kempen beter bereikbaar vanuit de stedelijke regio en onderling.
Om de belangrijke werkgeverslocaties te kunnen bereiken wordt de A67 en randweg A2/N2 gebruikt. Hierdoor is het erg druk op deze weg. De verwachting is dat het nog drukker wordt op deze weg tot aan 2040. Meer files zijn vaak het gevolg. Inzetten op alternatieven voor de auto draagt bij aan het bereikbaar houden van de regio. 10% minder verkeer geeft al een verlichting van de filedruk van 90%.
Nieuwe mogelijkheden in vervoer nodigen uit tot anders te reizen dan met de auto. Het gaat om een systeem met regionale fiets- en openbaar vervoersverbindingen, waarbij bedrijven en bestemmingen met elkaar verbonden worden. Het kan voor minder verkeer op de A67 zorgen. Het nieuwe Kempische mobiliteitssysteem past binnen de doelen van de Brainportregio.
Een netwerk van mobiliteitshubs (vervoersknooppunten)
Een netwerk van mobiliteitshubs (vervoersknooppunten) is een belangrijke pijler van de mobiliteitsstructuur. Het netwerk bestaat uit de bovenregionale hub nabij Eersel, lokale hubs en dorpshubs die door middel van het openbaar vervoer, slimme mobiliteitsoplossingen en fietsverbindingen met elkaar verbonden zijn. Deze hubs moeten de overstap vanuit de auto op openbaar vervoer, fiets of deelmobiliteit verbeteren. Via de bovenregionale hub kan met een hoogwaardige openbaar vervoer verbinding tussen de Kempen en de stedelijke regio gereisd worden.
Het systeem van mobiliteitshubs bespaart jaarlijks circa 15 miljoen autokilometers door meer met openbaar vervoer, slimme mobiliteitsoplossingen of de fiets te reizen (o.a. last mile). Hiermee leveren we een belangrijke bijdrage aan de leefbaarheid van de omgeving en een aanzienlijke CO2-besparing. Vanuit sociaal oogpunt onderzoeken we een eigentijds Kempisch liftsysteem (pilot F’kes-meerijden).
Kwaliteitsimpuls fiets
In de Brainportregio willen we de (elektrische)fiets een volwaardig alternatief laten zijn voor de auto. We investeren in het realiseren en/of optimaliseren van directe, veilige en snelle verbindingen tussen werk- en woongebieden. We bouwen aan een netwerk van snelle fietsverbindingen tussen Reusel, via Bladel en Eersel en Veldhoven en tussen Bergeijk, via Veldhoven en Eindhoven. Reizigers die gebruik maken van het regionale vervoersknooppunt nabij Eersel-A67 bieden we een directe snelle fietsverbinding naar Eindhoven en Veldhoven. In dorpen en woongebieden krijgt de fiets voorrang ten opzichte van de auto. We leggen de nog ontbrekende schakels aan in het fietsnetwerk.
Realiseren hoogwaardig openbaar vervoer
Het openbaar vervoer wordt vanuit de Kempen voornamelijk gebruikt om te reizen naar Eindhoven en Tilburg. Ten opzichte van de auto is men veel langer onderweg met het openbaar vervoer. Hierdoor is het momenteel geen goed alternatief voor de auto. We willen dat meer inwoners gebruik gaan maken met openbaar vervoer voor woon-werk. Door de reistijd te verkorten van de verbindingen van en naar de steden en omgeving te versnellen en te zorgen dat er ook meer bussen gaan rijden.
De bovenregionale mobiliteitshub nabij Eersel-A67 is het centrale punt van de Kempen. Vanuit deze hub kan men makkelijk overstappen op snelle, frequente openbaar vervoerslijnen van en naar Eindhoven en Veldhoven. Hier sluiten we aan op het netwerk van snelle hoogwaardige openbaar vervoer verbindingen in de rest van de Brainportregio en op treinverbindingen. Vanuit Bergeijk wordt ingezet op het aanhaken op het hoogwaardige openbaar vervoer in Valkenswaard.
De kleine dorpen in de Kempen, zoals Weebosch, Netersel, Hulsel en Knegsel zijn momenteel niet goed bereikbaar met het openbaar vervoer. We zetten daarom samen met de provincie Noord-Brabant in op een nieuw slim en laagdrempelig systeem van kleinschalig openbaar vervoer. Dit kunnen kleinschalige bus- en/of taxidiensten zijn, een dorpsauto of de ontwikkeling en stimulering van het gebruik van app’s om samen te rijden. Verder onderzoeken we welke mogelijkheden er zijn als aanvulling op het aangeboden openbaar vervoer voor met name de avond- en ochtenduren.
Vanuit de Kempen wordt er veel gereisd voor werk richting België. Ook studeren velen jongeren bij onderwijsinstellingen in de regio Tilburg. Openbaar vervoerreizigers richting Tilburg en Turnhout moeten in Reusel/Bladel extra overstappen. We willen betere openbaarvervoerverbindingen tussen de Kempen en België (Arendonk-Turnhout) en tussen de Kempen en Tilburg. We onderzoeken of dit haalbaar is. Het hoogwaardig openbaar vervoer tussen Reusel-Eindhoven is hierin een belangrijke schakel. Tevens bekijken we de mogelijkheden voor een lange afstandsverbinding tussen de Brainportregio Eindhoven en Antwerpen.
Robuust autonetwerk
We verbeteren de bereikbaarheid door belangrijke toegangswegen tot de Kempen aan te passen, zoals provinciale wegen N69 zuid richting België, N284 Hapert-Reusel, N269 Reusel-Tilburg. We realiseren nieuwe wegen, zoals de vernieuwde N69 en de Diepveldenweg tussen Eersel en Bergeijk. Verder nemen we waar nodig en waar mogelijk maatregelen door bepaalde wegen (zoals de Wilhelminalaan/Turnhoutseweg in Reusel) af te waarderen, zodat hier leefbaarheid verbetert. Of we sturen het verkeer over bepaalde wegen, zoals over de Knegselsedijk in Duizel.
De provinciale weg N284 is aan onderhoud toe. De weg maken we geschikt voor de toekomst en we zorgen dat deze in de omgeving past qua stijl. Daarbij hoort een goede, veilige doorstroming van het autoverkeer, een hoogwaardige fietsstructuur en verbeterde aansluitingen van industrieterreinen De Sleutel en Kleine Hoeven.
Verkeersveiligheid
In de Kempen werken we continu aan het verbeteren van de verkeersveiligheid. Naast de lokale infrastructurele maatregelen werken we samen om bewustwording, kennis en vaardigheden over verkeersveiligheid over te brengen aan de Kempenaren. Dit doen we door een gezamenlijke inzet op campagnes als BOB, verkeersveiligheidsprojecten, vaardigheidstrainingen en lesprogramma’s als BVL.