Het initiatief komt in eerste instantie vanuit de gemeente. De gemeente gaat onderzoeken welke gronden oneigenlijk worden gebruikt. Als de gemeente constateert dat u gemeentegrond in gebruik heeft genomen of de gemeente grond van u gebruikt dan zal de gemeente hierover per brief contact met je opnemen. Natuurlijk kun je zelf ook contact opnemen met de gemeente als je informatie wil. 

Omdat er in de afgelopen jaren steeds meer grond in gebruik is genomen, is het belangrijk voor de gemeente hier nu iets aan te doen. De gemeente wil namelijk elk gebruik van gemeentegrond goed regelen zodat er duidelijkheid is over de eigendomsverhoudingen. Op dit moment bestaat er ongelijkheid tussen bewoners en dat willen we als gemeente graag voorkomen. De regels en afspraken moeten voor iedereen gelijk zijn.

Ten tweede kan onduidelijkheid over de eigendomssituatie het voor de gemeente lastig maken haar openbaar gebied te beheren. Ook infrastructurele werkzaamheden zijn een stuk lastiger uit te voeren als hier onduidelijkheid over is. 

Ten derde is de gemeente op grond van artikel 160 lid 3 van de Gemeentewet verplicht om er alles aan te doen om het verlies van recht of bezit door verjaring te voorkomen. Dit houdt in dat de gemeente wel móét optreden tegen grond van de gemeente die oneigenlijk in gebruik is.

Om onrechtmatig in gebruik genomen grond vast te stellen beschikt de gemeente over luchtfoto’s en gegevens van het Kadaster (kadastrale kaarten). Deze twee worden digitaal over elkaar gelegd waardoor nauwkeurig kan worden vastgesteld waar sprake is van oneigenlijk grondgebruik. 

Het eigendom in Nederland is goed beschermd. Zeker als het gaat om eigendom dat geregistreerd staat in de openbare registers. Dit betekent dat het eigendom van de gemeentegrond niet zomaar overgaat van de gemeente naar de gebruiker. Om een geslaagd beroep op verjaring te doen, dien je bewijsmateriaal aan te leveren waaruit blijkt dat je deze gemeentegrond minimaal twintig jaar, voortdurend, onafgebroken, ongestoord en ondubbelzinnig in bezit hebt genomen. Hier geldt het juridische uitgangspunt: ‘Wie stelt, bewijst’. In dit geval stelt je dat het eigendom van de grond door verjaring over is gegaan, dus dien je dit ook te bewijzen. De gemeente beoordeelt het door jouw aangeleverde bewijsmateriaal en bekijkt of het beroep op verjaring slaagt. Mocht dit het geval zijn, dan moet dit bij notariële akte worden vastgelegd. Je bent dan de rechtmatige eigenaar van de grond. De notariële kosten komen voor eigen rekening.

De rechtspraak over verjaring wordt steeds strenger. Er is daardoor niet zo snel meer sprake van verjaring. Onlangs heeft het Hof in Den Bosch een uitspraak gedaan, waardoor het voor overheden mogelijk wordt om een schadevergoeding te eisen indien de gemeente haar eigendom kwijtraakt door verjaring. De hoogte van de schadevergoeding is volgens de rechters even hoog als de waarde van de grond.

De gemeentegrond is en blijft gemeentelijk eigendom. Het eventuele slechte onderhoud staat los van het terugvorderen of de mogelijke verkoop aan u. Als je klachten hebt over het slechte onderhoud, kun je contact opnemen met de gemeente. Dit is geen reden om de gemeentegrond zonder toestemming in gebruik te nemen.

De verkoopprijzen van snippergroen zijn vastgesteld op basis van een taxatierapport dat is opgesteld door een onafhankelijke taxateur. De verkoopprijzen kunnen per situatie verschillen, afhankelijk van de bestemming van het perceel en de ligging ten opzichte van de erfgrens. Zo wordt er onderscheid gemaakt tussen snippergroen dat dient als voor- of achtertuin, en speelt de bestemming van het perceel, zoals groen of wonen, een belangrijke rol in de waarde. 

Dit betekent dat bij het aankoopbedrag (aantal m² x prijs per m²), de overdrachtsbelasting van 10,4% en de kadaster- en notariskosten nog komen. De kadasterkosten zijn afhankelijk van de grootte en de prijs van het te verkopen perceel. Het Kadaster maakt namelijk onderscheid in twee verschillende tarieven. Het Kadaster heeft een lager tarief voor een splitsing van een ‘klein perceel’ en een hoger tarief voor de splitsing van een ‘groot perceel’. Een klein perceel is kleiner dan 100 m² en met een verkoopprijs onder de € 6.500,-. De Kadasterkosten zijn vastgesteld door het Kadaster en deze prijzen staan vast. De notariskosten zijn afhankelijk van de notaris die je kiest.

De grond wordt opgeleverd in de staat waarin het zich bevindt op het moment van de aankoop.

Bij de verkoop van een woning geldt de mededelingsplicht van de verkoper. Dit is de wettelijke verplichting om alle relevante informatie over het verkochte goed, die voor de koper van belang kan zijn, eerlijk en volledig te verstrekken, voor zover de verkoper hiervan op de hoogte is of redelijkerwijs had kunnen zijn. Bij de aankoop van een woning geldt ook de onderzoeksplicht voor de koper. Dit houdt in dat de koper zelf zorgvuldig onderzoek moet doen naar de staat en juridische aspecten van het verkochte goed, waaronder zichtbare gebreken en informatie die redelijkerwijs beschikbaar is, voordat de koop wordt gesloten.

In dit soort gevallen is het belangrijk om na te gaan of de verkoper of jezelf niet aan de wettelijke plicht heeft voldaan. Dit is een zaak tussen jou en de verkopende partij. De gemeente houdt zich hier afzijdig van en richt zich enkel op de huidige situatie. Daarbij wordt gekeken of je gemeentegrond in gebruik hebt, ook al bent je niet degene die oorspronkelijk is begonnen met het gebruik van deze grond.

De gebruiker zal de situatie terug moeten brengen naar de oorspronkelijke kadastrale grens. Dit betekent dat de grond ontruimd dient te worden. De grond dient dan vrij van alle bouwwerken, verharding en beplanting te worden opgeleverd zodat er een leeg stuk grond overblijft. De gemeente zal de grond opnieuw inrichten, zodat de grond weer (onderdeel van) een groenstrook wordt. Als door verloop van tijd de oorspronkelijke kadastrale grens niet meer te achterhalen is, bepaalt de gemeente op welke wijze de gebruiker de grond moet aanpassen. Vaak betekent dit ook dat de grond vrij van alle bouwwerken, verharding en beplanting opgeleverd moet worden.